Attila’nın ölümüyle oğullarından Çaba diğer kardeşi Aladar’a Kirimhilda Savaşında yenilmiş ve 453 yılından sonra 3 bin atlısı ile doğuya Karpatlara çekilmiş.
Dağlık ve ormanlık yerlere vadilere yerleşmişlerdi. Bugün söz konusu coğrafyada yaşayan Sekeller; Hun Türklerinin torunlarıdır. Sadece Romanya’nın Erdel bölgesinde yoğunlukla Mureş, Harghita ve Covasna’da yaşayanların sayısı 700 bindir. Bölgedeki nüfus oranları yüzde 56’dır. “Türkçülük” yapanların ve “Türkic” kalanların gözden kaçırdığı bir husus; Sekellerin 2014’te başladıkları özerklik mücadelesini adım adım sürdürdükleridir.
Son olarak 10 Mart 2025 tarihinde özerklik bildirilerini tekrarladılar.
Levente Gergelyfi Borbely, Sekelistan’ı herhalde Türkiye’ye tanıtan en önemli insandı. Ben ilk kez ondan duydum. Bayraklarında, altın sarısı bir kuşak, mavi zemin üzerinde gün ve ay sembolleri vardı. Gün ve ay sembolleri bile Türkistan coğrafyasının bir parçası olduklarını gösteriyor.
Haziran 2019’da Sekelistan’ı dolaşma fırsatı bulmuştum. Katolik olmaları, Macarcanın bir alt kolunu konuşmalarına rağmen Macarlardan çok farklılar.
Mezarlıklarında en çok Göktürk alfabesini andıran runik alfabe ile ağaca oyulan mezar başları vardı. Bunlara da “çalama” bağlıyorlardı.
“Sekelistan, Macaristan’ın mı yoksa Romanya’nın mı?” bilmiyorum ama soydaşlarımızın yaşadığı kesin.
9 Kasım 1918’de Sekel halkını savunmak ve bağımsız Sekel Cumhuriyetini kurmak üzere Sekel Ulusal Konseyi kurulmuştu. Konsey başkanı Paal Arpad, Konsey’in 17 Kasım 2018’deki toplantısında devlet birliği korunamazsa; “Macaristan ve Romanya’nın Wilson İlkeleri çerçevesinde kantonlar şeklinde yaşaması, Sekellerin çoğunlukta oldukları yerde bağımsız ve egemen bir cumhuriyet kurması, Devlet yapısı ile barış konferansında temsil edilmesi teklifi” oy birliği ile kabul edildi.
Macaristan Devleti’nden de destek talep edildi. Fakat Belgrat’ta varılan ateşkes antlaşmasını fırsat bile Rumenlerin, Mureş’e ilerlemesi üzerine, Sekel Ulusal Konseyi bağımsızlık adımı atsa da gelişmeler istendiği gibi gitmedi. 1919’da “Kızıl” yönetimin hâkimiyeti ile Sekel Ulusal Konseyi işlevsiz kaldı.
Ta ki 7 Temmuz 2003’e kadar. Bu tarihte Erdel Macar Ulusal Konseyi, Gyergyocsomafla’daki Borsos Miklos Anı Evi’nde toplandı ve Sekel temsilcilerin katılımı ile Sekel Ulusal Konseyi kuruldu.
Sekel Ulusal Konseyi, Sekel toprakları üzerinde, Erdel’deki Sekel halkını temsilini amaçlamaktadır. Özerklik talebinin kamuoyuna tanıtılması amaçlanmaktadır. Konsey’in tüzel kişiliği yoktur.
Okuyucu ORHA’da yazdığım Sekelistan notlarından daha detaylı bilgi alabilir.
Burada 10 Mart 2025 tarihinde Sekelistan’da gerçekleştirilen anma törenlerinden bahsetmek istiyorum. Ocak 2018’de “Sekel Bayrağının asılı olduğu yerin yanına asanı asarım” noktasından çoktan uzak bir kutlama yapıldı. Hasburg karşıtı Sekellerin 10 Mart 1854’te idam edilmelerinin acı hatırasını unutmamak ve unutturmamak için 10 Mart Sekel Özgürlük Günü olarak anılıyor.
Sekel Özgürlük Günü;
Sekellerin yaşadığı birçok yerde kutlandı. Hayatını kaybeden Sekeller anısına dikilen Sekellerin gururu Turul Kuş Anıtı’nın bulunduğu Sepsiszentgyörgy’de (Sfântu Gheorghe) düzenlenen anma programına yüksek katılım oldu.
Geçtiğimiz hafta sunulan Sekel Ulusal Konseyi'nin (SZNT) ulusal bölgelerle ilgili girişimi 11 eyaletten 1,2 milyon vatandaş tarafından imzalandı. Bu nedenle Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu'nun da bunu destekleyeceğine inanılıyor.
“Toplum bir kez yok edildiğinde, bireyi yok etmek kolaylaşır" sözünden hareketle Sekeller bir arada hareket ediyorlar. Romanya hükümetine ve parlamentosuna hitaben ve geçici Devlet Daşkanı Ilie Bolojan'a artık geleneksel hale gelen 10 Mart bildirgesi gönderildi.
Bildirgede;
-Macarca eğitim kurumlarına yönelik saldırılar dizisine,
-Sekelistan'daki yerel yönetimlerin istikrarsızlaştırılmasına,
-Ana dilin ve ulusal sembollerin kullanımının kısıtlanmasını,
-Sekelistan'ın daha geniş bir bölgeye dahil edilmesini veya parçalanmasını içeren idari reform planlarına
-Ve Çavuşesku döneminde de sıkça yapılan Sekel köylerinin kaldırılmasına karşı şikayetler dile getirildi.
Özgürlüğün sadece bireysel bir hak değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk olduğu, Sekel halkı olarak atalarının kendilerine bıraktığı mirası sürdürme ve haklar için mücadeleyi sürdürme görevleri olduğu ifade edildi.
10 Mart Sekeller için önemli.
Var olma mücadelesi veriyorlar. Sekel Özgürlük Günü'nde, Avrupa Parlamentosu üyesi de olan din adamı ve siyasetçi Sekel László Tőkés, Sekelistan’ın tarihi bölgesinin bölünmez birliği talebini, Sekel özgürlüğünün ve özerkliğinin toprak temellerini ve çerçevesini savunmayı bir kez daha ilan etti.
Gelelim bu yazının da başlığı olan “összetartozunk” sözüne…
Kelime Macarca!
Anlayana “biz birbirimize aitiz” vesselam!
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
Söz Bursa
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Abdullah ULUYURT
Összetartozunk!
Biz birbirimize aitiz ve birbirimize yeteriz.
Attila’nın ölümüyle oğullarından Çaba diğer kardeşi Aladar’a Kirimhilda Savaşında yenilmiş ve 453 yılından sonra 3 bin atlısı ile doğuya Karpatlara çekilmiş.
Dağlık ve ormanlık yerlere vadilere yerleşmişlerdi. Bugün söz konusu coğrafyada yaşayan Sekeller; Hun Türklerinin torunlarıdır. Sadece Romanya’nın Erdel bölgesinde yoğunlukla Mureş, Harghita ve Covasna’da yaşayanların sayısı 700 bindir. Bölgedeki nüfus oranları yüzde 56’dır. “Türkçülük” yapanların ve “Türkic” kalanların gözden kaçırdığı bir husus; Sekellerin 2014’te başladıkları özerklik mücadelesini adım adım sürdürdükleridir.
Son olarak 10 Mart 2025 tarihinde özerklik bildirilerini tekrarladılar.
Levente Gergelyfi Borbely, Sekelistan’ı herhalde Türkiye’ye tanıtan en önemli insandı. Ben ilk kez ondan duydum. Bayraklarında, altın sarısı bir kuşak, mavi zemin üzerinde gün ve ay sembolleri vardı. Gün ve ay sembolleri bile Türkistan coğrafyasının bir parçası olduklarını gösteriyor.
Haziran 2019’da Sekelistan’ı dolaşma fırsatı bulmuştum. Katolik olmaları, Macarcanın bir alt kolunu konuşmalarına rağmen Macarlardan çok farklılar.
Mezarlıklarında en çok Göktürk alfabesini andıran runik alfabe ile ağaca oyulan mezar başları vardı. Bunlara da “çalama” bağlıyorlardı.
“Sekelistan, Macaristan’ın mı yoksa Romanya’nın mı?” bilmiyorum ama soydaşlarımızın yaşadığı kesin.
9 Kasım 1918’de Sekel halkını savunmak ve bağımsız Sekel Cumhuriyetini kurmak üzere Sekel Ulusal Konseyi kurulmuştu. Konsey başkanı Paal Arpad, Konsey’in 17 Kasım 2018’deki toplantısında devlet birliği korunamazsa; “Macaristan ve Romanya’nın Wilson İlkeleri çerçevesinde kantonlar şeklinde yaşaması, Sekellerin çoğunlukta oldukları yerde bağımsız ve egemen bir cumhuriyet kurması, Devlet yapısı ile barış konferansında temsil edilmesi teklifi” oy birliği ile kabul edildi.
Macaristan Devleti’nden de destek talep edildi. Fakat Belgrat’ta varılan ateşkes antlaşmasını fırsat bile Rumenlerin, Mureş’e ilerlemesi üzerine, Sekel Ulusal Konseyi bağımsızlık adımı atsa da gelişmeler istendiği gibi gitmedi. 1919’da “Kızıl” yönetimin hâkimiyeti ile Sekel Ulusal Konseyi işlevsiz kaldı.
Ta ki 7 Temmuz 2003’e kadar. Bu tarihte Erdel Macar Ulusal Konseyi, Gyergyocsomafla’daki Borsos Miklos Anı Evi’nde toplandı ve Sekel temsilcilerin katılımı ile Sekel Ulusal Konseyi kuruldu.
Sekel Ulusal Konseyi, Sekel toprakları üzerinde, Erdel’deki Sekel halkını temsilini amaçlamaktadır. Özerklik talebinin kamuoyuna tanıtılması amaçlanmaktadır. Konsey’in tüzel kişiliği yoktur.
Okuyucu ORHA’da yazdığım Sekelistan notlarından daha detaylı bilgi alabilir.
Burada 10 Mart 2025 tarihinde Sekelistan’da gerçekleştirilen anma törenlerinden bahsetmek istiyorum. Ocak 2018’de “Sekel Bayrağının asılı olduğu yerin yanına asanı asarım” noktasından çoktan uzak bir kutlama yapıldı. Hasburg karşıtı Sekellerin 10 Mart 1854’te idam edilmelerinin acı hatırasını unutmamak ve unutturmamak için 10 Mart Sekel Özgürlük Günü olarak anılıyor.
Sekel Özgürlük Günü;
Geçtiğimiz hafta sunulan Sekel Ulusal Konseyi'nin (SZNT) ulusal bölgelerle ilgili girişimi 11 eyaletten 1,2 milyon vatandaş tarafından imzalandı. Bu nedenle Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu'nun da bunu destekleyeceğine inanılıyor.
“Toplum bir kez yok edildiğinde, bireyi yok etmek kolaylaşır" sözünden hareketle Sekeller bir arada hareket ediyorlar. Romanya hükümetine ve parlamentosuna hitaben ve geçici Devlet Daşkanı Ilie Bolojan'a artık geleneksel hale gelen 10 Mart bildirgesi gönderildi.
Bildirgede;
-Macarca eğitim kurumlarına yönelik saldırılar dizisine,
-Sekelistan'daki yerel yönetimlerin istikrarsızlaştırılmasına,
-Ana dilin ve ulusal sembollerin kullanımının kısıtlanmasını,
-Sekelistan'ın daha geniş bir bölgeye dahil edilmesini veya parçalanmasını içeren idari reform planlarına
-Ve Çavuşesku döneminde de sıkça yapılan Sekel köylerinin kaldırılmasına karşı şikayetler dile getirildi.
Özgürlüğün sadece bireysel bir hak değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk olduğu, Sekel halkı olarak atalarının kendilerine bıraktığı mirası sürdürme ve haklar için mücadeleyi sürdürme görevleri olduğu ifade edildi.
10 Mart Sekeller için önemli.
Var olma mücadelesi veriyorlar. Sekel Özgürlük Günü'nde, Avrupa Parlamentosu üyesi de olan din adamı ve siyasetçi Sekel László Tőkés, Sekelistan’ın tarihi bölgesinin bölünmez birliği talebini, Sekel özgürlüğünün ve özerkliğinin toprak temellerini ve çerçevesini savunmayı bir kez daha ilan etti.
Gelelim bu yazının da başlığı olan “összetartozunk” sözüne…
Kelime Macarca!
Anlayana “biz birbirimize aitiz” vesselam!