SON DAKİKA

Türk Dünyasına Yönelik Çalışmalar

Araştırmacı Yazar Abdullah Uluyurt'un "Türk Dünyasına Yön!" başlıklı yazı dizisi sürüyor. Uluyurt, yazı dizisinin 4. bölümünde Kafkasya-Türkistan İran, Irak, Suriye, Mısır ve Kuzey Afrika'ya yönelik yapılması gereken çalışmaları anlattı.

Haber Giriş Tarihi: 19.04.2025 19:18
Haber Güncellenme Tarihi: 19.04.2025 19:31
Kaynak: Abdullah ULUYURT
Türk Dünyasına Yönelik Çalışmalar

Türk Dünyası, Türkçe konuşulan ya da ortak tarihi mirasa sahip olunan Balkanlar, Kıbrıs ve Avrupa, Kafkasya ve Türkistan ile İran, Irak, Suriye, Mısır ve Kuzey Afrika’yı ifade etmektedir.

Öncelikle bu coğrafyada daha önce yapılan işler gözden geçirilerek uzun vadeli politika belirlenmelidir. Hazırlanacak olan yirmi yıllık “strateji”, beş yıllık “plan” ve yıllık “programlar” ile hayata geçirilmelidir.   

 

Kafkasya ve Türkistan

Bu bölge, Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan Devletleri ile içerisinde Türk ve akraba özerk devletleri, bölgeleri ve toplulukları kapsaması itibariyle Gürcistan, Rusya ve Ukrayna’dan oluşmaktadır. 

Bağımsız Türk Cumhuriyetleri ile siyasi, ekonomik, kültürel, sosyal ve devletlerarası ilişkilerin gerektirdiği tüm sahalarda karşılıklı eşitlik ve içişlerine karışmama ilkesi çerçevesinde ilişkiler en üst düzeye çıkarılmalıdır.

Türkistan coğrafyasındaki enerji kaynakları, Türkiye’nin öncülüğünde ortak menfaatleri koruyacak ve geliri bölge insanının refahtan en çok pay alacağı ve hakça paylaşacağı şekilde müşterek olarak değerlendirilmelidir.

Bu ülkelere dönük proje ve mal alımı konusunda özel finansman imkânı yaratılmalıdır.

Türk Devletleri Teşkilatı güçlendirilmeli ve mali olarak desteklenmelidir. Türk Devletleri Teşkilatı, Türk Dünyasının Kurultayıdır. Türk Dünyasının arasındaki bütün çalışmaların yapıldığı ve anlaşmazlıkların çözüldüğü yerdir.

“Türkistan İşbirliği ve Kalkınma Bankası” kurulmalı, ülkeler arasında “Gümrük Birliği”ni hedefleyen ayrıcalıklı ticaret rejimi uygulanmalıdır.

Türk Dünyasına yönelik toprak işgallerine karşı ortak tavır konmalıdır. İşgal altındaki Azerbaycan toprakları gibi yerlerden işgalcilerin şartsız çekilmesini sağlayacak ortak tavır geliştirilmelidir.

YERİNDEN EDİLEN TÜRKLER

Dünya savaşları sonrasında yerinden edilenlerin ülkelerine dönüşlerinde gerekli yasal alt yapı oluşturulmalıdır. Ahıska Türklerinin Gürcistan’a dönüşü için gerekli çaba sarf edilmeli ve bu kitleye Türkiye’de çifte vatandaşlık hakkı tanınmalıdır.

Türk Cumhuriyetleri ile “Ortak Güvenlik Politikası”, “Ortak Dış Politika”, “Ortak Dil-Kültür Politikası” gibi önemli alanlarda müşterek politikalar geliştirilmeli ve tatbikata geçirilmelidir. Bu coğrafyadaki din adamı ihtiyacı Türkiye’de devlet okullarında verilecek eğitimle sağlanmalıdır. Hiçbir dini faaliyet terörle anılamayacak şekilde alt yapı oluşturulmalıdır. Yapılacak tüm çalışmalarda Türk devletlerinin onayı ve katılımı sağlanmalıdır.

Rusya Federasyonu içindeki Türk ve Akraba Özerk Cumhuriyetlerindeki soydaşların refahını artıracak, barış içinde yaşamalarını sağlayacak faaliyetler Rusya Federasyonu ile iyi komşuluk ilişkileri çerçevesinde desteklenmelidir.

 

İRAN, IRAK, SURİYE, MISIR VE KUZEY AFRİKA

İran, Irak, Suriye, Mısır ve Kuzey Afrika’da çok sayıda Türk yaşamaktır. Bunların refahı ve siyasi huzuru Türk Dünyası’nın da huzuru anlamına gelmektedir. İran’da yaşayan Türklerin, Türkiye ve Azerbaycan ile ilişkilerinin her alanda geliştirilmesine yönelik sosyo-kültürel ve iktisadi faaliyetler yoğunlaştırılmalıdır.

Irak’ın ve Suriye’nin toprak bütünlüğü çerçevesinde Türkmenlerin de anayasal güvence altına alınmış hakları ve konumları için her türlü çaba ve girişim yürütülmelidir. Irak’ın ve Suriye’nin kuzeyi başta Kerkük ve Halep şehirleri olmak üzere kadim Türk yerleşim yerlerinin kültürel kimliğine sahip çıkılarak refah artırıcı ve barışı temin eden çalışmalar geliştirilmelidir. Irak’ın ve Suriye’nin toprak bütünlüğü korunmalı, Türkiye barışın sağlanması için “garantör ülke” olmalıdır.

TÜRKÇE VE YAŞAYAN DİL

Irak, İran, Mısır, Suriye, diğer kuzey Afrika ülkeleri ve Türkiye arasında ekonomik faaliyetler desteklenmelidir. Serbest ticaret geliştirilmelidir. Bölge ülkeleri bölgeden kaynağını almayan terör gruplarının merkeziymiş gibi gösterilemez. Bölgede oluşturulmak istenen ve istikrarsızlaşmaya neden olan teröre karşı her türlü tedbiri almalıdır. Bölgede yaşayan soydaşlarımız ile akraba toplulukların Türkiye’de eğitimine önem verilmelidir. Bu ülkelerde faaliyet gösteren Türk kökenli girişimcilere Türkiye’de girişimcilik eğitimi verilmeli, ülkemiz üzerinden yapılan ticarette kendilerinin pay sahibi olması için gerekli alt yapı hazırlanmalıdır.

Soydaşlara yönelik kaynağı nereden olursa olsun menfi uygulamalar sıkı takip altına alınmalı ve anında ilgili ülkeler nezdinde girişimde bulunulmalıdır.

İran, Irak, Suriye, Mısır ve Kuzey Afrika’da yaşayan soydaşlar Türk Dünyasının ayrılmaz bir parçasıdır. Bölgede Türkçenin konuşulan, yaşayan dil olması için gerekli gayret gösterilmelidir.

Kaynak: Abdullah ULUYURT

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
logo
Söz Bursa En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.