Litvanya'da üçlü zirve: Türkiye-İsveç-NATO mutabakata vardı

Türkiye, İsveç ve NATO arasındaki üçlü görüşmeden uzlaşma çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç'in NATO'ya katılım protokülünü TBMM'ye götürme sözü verdi. İsveç Başbakanı Ulf Kristersson da terör örgütlerini desteklemeyeceklerini yineledi. Ayrıca, vize serbestisi dahil Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine destek vereceklerini iletti. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, varılan uzlaşmayı tarihi bir adım olarak nitelerken, ABD Başkanı Joe Biden da "karardan memnuniyet duyuyorum" dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO zirvesine katılmak üzere dün Litvanya'ya gitti.

Cumhurbaşkan Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile ilk görüşmesini, zirvenin düzenleneceği Litvanya'nın Başkenti Vilnius'a ulaştıktan sonra yaptı. İlk görüşmede bir açıklama yapılmadı ancak daha sonra ikinci bir görüşme gerçekleşti. 

Bu görüşmenin ardından NATO Genel Sekreteri Stoltenberg basın toplantısı düzenledi.

Stoltenberg, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, İsveç'in NATO'ya katılım protokolünü en kısa sürede Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne götüreceğini ve kabul edilmesi için Meclis'le yakın çalışacağını duyurmaktan memnuniyet duyuyorum." dedi. 

NATO Genel Sekreteri, İsveç'in NATO'ya katılım süreci için Türkiye ile varılan anlaşmayı bu sözlerle duyurdu.

Stoltenberg, İsveç'in NATO'ya üyelik adımını tarihi bir adım olarak değerlendirdi.

İsveç ve Türkiye'nin Madrid Zirvesi'nden beri Türkiye'nin meşru güvenlik endişelerini gidermek için çalıştığını ifade eden Stoltenberg, İsveç'in terörle mücadelesinin katılımdan sonra da devam edeceğini vurguladı.

Türkiye ile İsveç arasında ikili güvenlik mekanizması kurulacağını da belirten Stoltenberg, NATO tarihinde ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörü atanacağını açıkladı.

Stoltenberg, Türkiye ile İsveç arasında kurulması kararlaştırılan ikili güvenlik mekanizmasının yeni bir müzakere süreci değil, daha önce Madrid'de üzerinde uzlaşılan konuların uygulanması hakkında olduğunu söyledi. Türkiye'nin dile getirdiği endişeler ile İsveç'in endişeleri konusunda bir uzlaşı oluştuğunu ifade eden Stoltenberg, ortak bir zemin bulduklarını ve bunun üzerinde ilerlediklerini dile getirdi. Stoltenberg, "Bugün tarihi bir gün çünkü Türkiye'nin onay belgelerini TBMM'ye sunma ve TBMM ile onay için yakın çalışma taahhüdü var. Ayrıca tarihi bir gün çünkü İsveç de Türkiye ile yakın çalışarak terörle mücadeleyi artıracağına ilişkin açık taahhütte bulunmuştur. NATO olarak biz de terörle mücadelede daha fazla neler yapabileceğimizi açıkladık." ifadesini kullandı. Türkiye'deki sürece ilişkin takvim vermesinin mümkün olmadığını vurgulayan Stoltenberg, "Onay için ne kadar zamana ihtiyaçları olduğu egemen meclislere kalmış bir şeydir. Her meclisin kendi takvimi vardır." dedi. Türkiye ile İsveç arasındaki ikili güvenlik mekanizmasının yılda bir üst düzey toplantı yapacağını, terörün tüm tür ve tezahürleriyle mücadele edileceğini aktaran Stoltenberg, bunun İsveç tarafından teklif edildiğini bildirdi. Stoltenberg, Terörle Mücadele Özel Koordinatörünün özellikle PKK ve FETÖ gibi terör örgütleriyle mücadelede işlevi hakkındaki soruya da NATO'nun 11 Eylül'den sonra terörle mücadele özel bir konumu bulunduğunu söyledi. Terörle mücadelenin NATO'nun savunma planlarının da parçası olduğuna işaret eden Stoltenberg, terör dışında Rusya'nın iki ana tehdit olarak konumlandırıldığını vurguladı. Stoltenberg, terörle mücadelenin NATO'nun yeni kuvvet yapısına da yansıdığını, DAEŞ gibi terör örgütleriyle, terörün tüm tezahür ve şekilleriyle mücadele edildiğini, Afrika ve Orta Doğu'daki ülkelerle işbirliği yapıldığını, özel koordinatörün tüm bu çabalarda koordinasyon görevi bulunacağını aktardı. Stoltenberg, "Terörle Mücadele Özel Koordinatörü terörle mücadele çabalarımızı güçlendirecek. Bu Türkiye'nin isteğiydi. Bugünkü anlaşmanın bir parçası olarak özel koordinatör atayacağım için ben de mutluluk duyuyorum." dedi. İsveç'in bugün AB üyesi olarak Türkiye'nin AB katılım sürecinin canlandırılması, Gümrük Birliği'nin modernize edilmesi ve vize serbestisi çabalarını destekleyeceği taahhüdünde bulunduğunu belirten Stoltenberg, "Bu İsveç'in AB üyesi olarak Türkiye'nin AB'ye yakınlaşması için yapacağı bir şeydir. NATO'nun bu sürecin parçası olması mümkün değildir." ifadesini kullandı.

ÜÇLÜ GÖRÜŞMESİ SONRASI YAZILI AÇIKLAMA 

Türkiye, İsveç ve NATO'nun Vilnius'taki üçlü görüşmesi sonrası yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in Vilnius'taki NATO Zirvesi'nde bir araya geldiği aktarıldı. Son NATO Zirvesi'nden bu yana, Türkiye ve İsveç'in, Türkiye'nin meşru güvenlik endişelerini karşılamak için birlikte yakın çalıştığı kaydedilen açıklamada, bu sürecin bir parçası olarak, 2022'de mutabık kalınan Üçlü Muhtıra'da belirlenen bütün adımlar çerçevesinde İsveç'in, anayasasını tadil ettiği, yasalarını değiştirdiği, PKK'ya karşı terörle mücadelede işbirliğini kayda değer şekilde genişlettiği ve Türkiye'ye silah ihracatını yeniden başlattığı ifade edildi. NATO TARİHİNDE İLK KEZ TERÖRLE MÜCADELE ÖZEL KOORDİNATÖRÜ POZİSYONU Türkiye ve İsveç'in, hem 2022 Madrid NATO Zirvesi'nde kurulan Üçlü Daimi Ortak Mekanizma hem de bakan düzeyinde yılda bir kere bir araya gelecek ve uygun çalışma gruplarını tesis edecek yeni bir ikili Güvenlik Mekanizması çerçevesinde işbirliğine devam etme konusunda uzlaştığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi: "Güvenlik Komitesi'nin ilk toplantısında İsveç, terörizmin tüm tür ve tezahürleriyle mücadelesinin temeli olarak Üçlü Muhtıra'nın 4. maddesi dahil tüm unsurlarının tam manasıyla uygulanmasına yönelik bir yol haritası sunacaktır. İsveç, YPG/PYD ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek vermeyeceğini yineler. Türkiye ve İsveç, terörle mücadele işbirliğinin, İsveç'in NATO'ya katılmasının sonrasında da devam edecek, uzun vadeli bir çaba olduğu konusunda hemfikirdirler. Genel Sekreter Stoltenberg de NATO'nun tüm tür ve tezahürleriyle terörizmi kategorik şekilde kınadığını yeniden teyit etmiştir. NATO, tarihinde ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörü pozisyonunun tesis edilmesi de dahil, bu alandaki çalışmalarını kayda değer şekilde hızlandıracaktır. Müttefikler arasında savunma ticareti ve yatırımları konusunda herhangi bir kısıtlama, engel veya yaptırım olmaması gerektiği yönündeki ilkeye bağlıyız. Bu tür engellerin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışacağız." İKİLİ TİCARET VE YATIRIMLAR ARTIRILACAK Türkiye ve İsveç'in, Türkiye-İsveç Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi (JETCO) aracılığıyla ekonomik işbirliğini artırma konusunda da mutabık kaldığı aktarılan açıklamada, Türkiye ve İsveç'in, ikili ticaret ve yatırımları artırmaya yönelik fırsatları maksimize etmenin yollarını arayacağı belirtildi. Açıklamada şöyle denildi: "İsveç, Türkiye'nin, Türkiye-AB Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbesti dahil AB'ye üyelik sürecinin yeniden canlandırılması konusundaki çabalara aktif destek verecektir. Bu temel üzerinde ve Avrupa-Atlantik bölgesinin caydırıcılık ve savunma gereklilikleri bağlamında, Türkiye, İsveç'in Katılım Protokollerini TBMM'ye sevk edecek ve onaylanması sağlamak için Meclis ile yakın işbirliği içinde olacaktır."

İSVEÇ BAŞBAKANI: NATO ÜYELİĞİNE DOĞRU BÜYÜK BİR ADIM ATIYORUZ İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Türkiye'nin kararı sonrası yaptığı açıklamada, "Türkiye ve Finlandiya ile olan 3'lü mutabakatın tüm bölümlerini yerine getirmeye devam etme sözü veriyoruz. Bu İsveç için iyi bir gün, NATO üyeliğine doğru büyük bir adım atıyoruz." dedi. BİDEN: MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ ABD Başkanı Joe Biden,  yaptığı yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, İsveç'in NATO'ya katılım protokolünü onaylamak üzere TBMM'ye iletme taahhüdü dahil Türkiye, İsveç ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından yayımlanan açıklamayı memnuniyetle karşıladığını bildirdi. "Avrupa-Atlantik bölgesinde savunma ve caydırıcılığı geliştirmek için Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye ile birlikte çalışmaya hazırım." ifadesini kullanan Biden, İsveç'i NATO'nun 32. müttefiki olarak karşılamayı sabırsızlıkla beklediğini kaydetti. Biden, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'e de kararlı desteği için teşekkür etti. ERDOĞAN BİDEN İLE GÖRÜŞECEK Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve kapsamında ABD Başkanı Biden ile bugün saat 18.00'de görüşecek.  Erdoğan'ın Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'le de görüşmesi bekleniyor.